19 Mart 2022 Cumartesi

ISLAH VE SALÂT'I İKÂME (2)(32.YAZI) Bireysel ıslah ve insanların arasını düzeltici işler derken şimdi geldik toplumsal ıslahı gösteren âyetlerden örneklere. Toplumsal ıslah nedir? Ne durumlar söz konusu olabilir? Islah için neler yapılabilir? İlk olarak ıslah işi “ben ıslahçıyım” diyen herkese bırakılacak kadar basit bir iş değildir. Çünkü insanların çoğu ıslah ediyorum derken çeşitli aidiyetlerin etkisiyle esasen bozguncu olabilirler. "Onlara: Yerde fesat çıkarmayın denildiğinde: Biz sadece ıslah edicileriz, derler" (Bakara-11) Islah; içinde bulunulan toplumun sorunlarına duyarsız kalmamak, gereken yerde elini taşın altına koyabilmektir.. "… Sana yetimleri sorarlar. De ki: Onları ıslah etmek (yararlı kılmak) hayırlıdır. Eğer onları aranıza katarsanız, artık onlar sizin kardeşlerinizdir. Allah müfsidi ıslah ediciden bilir (ayırt eder)"(Bakara-220)Sabahlara kadar âyet okuyup ertesi gün okuduklarımızdan hiçbirini hayata aktarmaya çalışmıyorsak salât kablosunu koparmışız demektir. Davamız yoksa değerimiz de yoktur. Ben öğrendim, bana yeter demektir ki, bu da hayata tutunmayan salâtla yüz yüzeyiz demektir. Sabahtan akşama kadar Kur'an’ı ve vahyi konuşmak “salât'ı ikame” sorumluluğum bu kadar demek değildir. Bakın Şuayb (a.s) nasıl kendi toplumunun sorunlarına eğilip salâttan ıslahata doğru olan tanımı netleştiriyor… "… Ey kavmim! Sadece Allah’a ibadet edin. Sizin O’ndan başka ilahınız yoktur. Size Rabbinizden apaçık bir beyyine gelmiştir. Ölçüyü ve tartıya vefa gösterin yani insanların eşyalarını değerinden düşürüp eksiltmeyin yani düzene (ıslaha) konulmasından sonra yerde ifsad çıkarmayın. (Hud-85) "Eğer mümin iseniz Allah'ın size bıraktığı bakiyye sizin için daha hayırlıdır. Ben üzerinizde muhafız değilim"(Hud-86) Dediler ki: Ey Şuayb! (Din) atalarımızın ibadet ettikleri şeyleri bırakmamızı ya da mallarımız konusunda dilediğimiz gibi davranmaktan vazgeçmemizi sana salâtın mı emrediyor? Çünkü sen, halim ve reşit birisisin"(Hud-87) Yukarıda geçen salât “Şuayb’ın dini referansını” anlamında kullanılmış gibi görünüyor. Şuayb’ın salâtını (bağlantısını) sorguluyorlar. Muhtemelen Şuayb hakkında bir zan içindeler ve onun kime bağlantılı ya da hangi anlayışa hizmet ederek bunları söylediğini soruyorlar. Çünkü Şuayb’ın eski halini düşünüp “Sen böyle biri değildin, değişmişsin” diyorlar. Anlamıyorlar. Çünkü ortak koşan o halkın dini anlayışı suya sabuna pek de dokunmayan bir ibadet icra ediyorlardı. İnandıkları din hayatın içinde bir şeye dokunmuyor. Şuayb’ın söylediklerini anlayamıyor ve dinle ilgisini çözemiyorlar. Aynen bugün Allah yokmuş gibi yaşanılan sosyal hayatlar ve vahşi bir ahtapota dönmüş piyasalar ve tuzaklarla dolu iş dünyası gibi. Orada Allah değil, evliya ve ilâhlar, para ve pul ilah olarak kabul edilmiş bir durumda. "Dedi ki: Ey kavmim! Görüşünüz nedir söyler misiniz? Ya ben Rabbimden gelen apaçık bir beyyine üzerinde isem yani O beni kendisinden güzel bir rızık (Nübüvvet-vahiy) ile rızıklandırmışsa? Benim size nehyettiğim (yapmayın, yanlıştır dediğim) şeylerin tersine (kendim için yapma) gibi bir isteğim yok. Benim istediğim gücüm yettiğince sadece ıslah etmek istiyorum. Benim muvaffakiyetim ancak Allah’ın (istemesi) iledir. Ben O'na tevekkül ettim ve O'na yöneldim"(Hud-88) Demek ki bizim de salâtımızın bizi götürdüğü hedefte ıslahat var. Islah için barışçı biçimde çalışıp didinmek var. Yeri gelmişken bir parantez açıp bir bahsi hatırlayalım: Sanıyorum infak bölümünde konuşurken “Rızık denince sadece yemek içmek aklımıza gelmesin, infak edin denilen rızkın içinde öğrendiklerimiz de vardır” demiştik. Yukarıdaki âyette Şuayb’ın bahsettiği rızık işte o rızıktır. Ve o rızık da kenara çekilip suya sabuna dokunmamak değil infak edilmek (paylaşılmak) içindir. İşte bu paylaşım da bağlantıdaki süreçte ıslahat içindir. Bakın Musa (a.s) yanından ayrılırken kardeşi Harun (a.s) a ne diyor? "Musa ile otuz gece için sözleştik ve ona bir on daha ekledik. Böylece Rabbinin belirlediği süre, kırk geceye tamamlandı. Musa, kardeşi Harun'a “Kavmimde benim yerime geç, ıslah et ve bozguncuların yolunu tutma” dedi"(Âraf-142)Öğrendiklerini topluma yansıtmak istiyor.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder