KUR'AN'IN ÖZELLİKLERİ 

(8. YAZI),

Bilindiği gibi Kur'an 23 yıllık bir zaman diliminde yeryüzünün belli bir bölgesinde yaşayan okuma-yazma oranının az olduğu bir topluma inmiştir. 

Yani bu toplumda hakim olan kültür sözlü kültür idi. 

Bu nedenle Kur'an'ın böyle bir kültür içerisinde nazil olması aşağıda açıklanacağı üzere onun dilini ve uslubunu etkilemiş, söylem biçimine yön vermiştir.

Kur'an, amacına ulaşmak için, muhatap aldığı Arap toplumuyla sağlıklı bir iletişime  girmesi de  bunu gerekli kılmıştır.

Kur'an, önceden kurgulanmış, bir hamlede telif edilmiş bir metin değildir. 

O, yirmi üç yılda değişik olay ve gelişmeler üzerine bu gelişmelere bağlı olarak vahyedilen, birbirinden bağımsız pasajları içeren ilâhi bir hitaptır.

 

Dolayısıyla Kur'an'da kronolojik, sistematik ve konularına göre bir düzenleme bulunmamaktadır. 

Aslında yazılı kültürün alışık olduğu giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden oluşan bir metin yapısını sözlü kültürlerde görmek mümkün değildir. 

Mesala, sözlü kültürün şaheserleri olan şiir ve destanlarda şairler ve ozanlar zaman sınırına uymaz.

 

Şair veya ozan önce  bir durumu anlattıktan sonra başa dönüp bu defa ayrıntılarıyla olayı anlatabilir.

Bir çizgide doruğa çıkıp inişe geçen bir olay örgüsü sözlü kültüre yabancı bulunmaktadır. 

Sözlü kültür daha kısa anlatımları bile yazılı kültür okurlarının alışık olduğu giriş- gelişme- sonuç biçiminde düzenlemez.

 

Zaten insan yaşamı da doruğa çıkıp inişe geçen çizgisel olay örgülerinden oluşmaz.

 

Bu sebeple sözlü kültür anlatımları da insan yaşamının özelliğine göre şekillenir. 

Yani o an için insanları ilgilendiren konu ne ise, o konudan başlanarak söylemek istenen şeyler belirli bir çizgide takip edilmeden anlatılmaya çalışılır. 

Kur'an, kendisi ile muhatap olanlara "sözlü bir  bildirim" olarak ulaşmış "konuşma" tarzında mesaj  ileten bir "okuyuş"tur. 

Nitekim Kur'an'ın sözlük anlamı da "ezberden okuma"dır. 

Ayrıca Kur'an,  kendisini "en güzel söz"

( Zümer- 23) olarak ortaya koyar. 

 

Bu nedenle Kur'an yazılı metne ait dil kullanımı, kelime ve ibare seçimi, cümle yapısı, anlatım üslubu ve her özelliğiyle metin (kitap)  kurgusuna sahip değildir.

Dolayısıyla Kur'an'ı incelemeye  başlamadan önce okuyucu onun diğer kitaplardan farklı ve eşsiz bir kitap olduğunu aklından çıkarmamalıdır.

Normal kitapların aksine, Kur'an edebi  bir sıraya göre tertip edilmiş,  belirli konular hakkında bilgi, fikir ve tartışmaları ele almamaktadır. 

 

Bu nedenle Kuran'a yabancı olan kişi, onunla ilk karşılaştığında bölümler ve kısımlara ayrılmamış veya farklı konuların farklı bir şekilde ele alınmamış ve hayatın farklı yönleriyle ilgili emirlerin düzenli bir şekilde verilmemiş olduğunu görünce şaşkınlığa düşebilir. 

Buna mukabil daha önce hiç karşılaşmadığı ve onun kitap anlayışına hiç uymayan bir şeyle karşılaşır.